نگهداری دارو در خانه نیاز به یک سری رعایت ها دارد و باید نکاتی را در این خصوص رعایت کرد تا داروها در بهترین شرایط بمانند.در این مطلب از پارس مگ ما نکات اساسی برای نگهداری دارو در خانه را به شما آموزش می دهیم.
مصرف داروهایی مثل آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران بیشتر از میانگین جهانی است. هر خانواده ایرانی یک مجموعه کامل از انواع داروهای اضافی را برای استفاده بیماری‌های ساده تا پیچیده همیشه در خانه دارد.
دارو اولین عامل مسمومیت در کشور است. هر چه داروها در مدت زمان طولانی تری در محیط خانه نگهداری شود به همان میزان می‌تواند احتمال مسمومیت را در افراد بالا ببرد.
سه عامل نور، دما، رطوبت در نگهداری دارو حائز اهمیت است؛ داروها باید در کابینت‌های خنک و در محافظت از نور و رطوبت قرار گیرد، همچنین باید از نگهداری آنها در بالای اجاق گاز، سینک ظرفشویی، حمام و سرویس بهداشتی جلوگیری کرد، زیرا گرما و رطوبت می‌تواند سبب تخریب داروها شده و عوارض عکس در بدن افراد نشان دهد.
در این روزها ضمن انجام خانه تکانی و گردگیری برای روزهای عید، شاید برای شما هم پیش آمده باشد که برخی از داروهای اضافی و قابل استفاده خود را در یک نایلون جمع آوری کرده و در فرصت مناسب به خارج خانه انتقال دهید.
امحای دارو و شربت به داخل فاضلاب باعث میشود که آنتی‌بیوتیک‌ها به درستی دفع نشود؛ اگر در زباله معمولی ریخته شود، می‌تواند از طریق آب‌های زیر زمینی دوباره به چرخه زندگی بازگردد و مقاومت میکروبی ایجاد کند.
همچنین در پارس مگ بخوانید : مصرف اشتباه دارو چه خطراتی دارد ؟
مقاومت میکروبی چیست ؟
مقاومت میکروبی به این معناست که دوران درمان بیماری‌های عفونی بیشتر شود، این داروها نباید به هیچ عنوان در زباله‌های معمولی دفع شوند، زیرا این داروها سرطانزا هستند و از طبیعت حذف نمی‌شوند.
چه داروهایی را باید خانه تکانی کرد ؟
– داروهای دارای برچسب‌های ناخوانا
– داروهای تغییر رنگ یافته یا بد بو
– داروهایی که با مصرف آن دچار حساسیت و عوارض شده اید
– داروهای دارای آنتی بیوتیک و نسخه‌ای
– سرنگ، دستکش استریل که تاریخ مصرف آن گذشته است
چه داروهایی را در خانه نگهداری کنیم ؟
– داروی بدون نسخه مانند مسکن ها، آنتی هیستامین، ضد حساسیت، ضد احتقان
چه محلی برای نگهداری داروها مناسب است ؟
کشوی کمد اتاق خواب یا کابینت آشپزخانه و همه نقاط خشک و خنک و دور از نور و تغییرات آب و هوایی محل مناسبی برای نگهداری دارو است.
نکات مهم در نگهداری دارو در خانه
دما مناسب برای نگهداری داروها
تمام واکنش های شیمیایی در دماهای بالاتر اتفاق می افتد و به ازای هر 10 درجه سانتیگراد سرعت واکنشهای شیمیایی دو برابر میشود. داروها نگهداری یک فراورده یک ماه دردمای 30درجه سانتی گراد معادل نگهداری 3 ماه در دمای 20 درجه سانتی گراد واکنش های تخریب شیمیایی را تسریع می نماید.
نور
با تابش نور تجزیه شیمیایی و تخریب داروها سرعت می یابد . برخی داروها در بسته بندی های مقاوم به نور و شیشه های تیره رنگ بسته بندی می شود.
محل مناسب برای نگهداری داروها
رطوبت :
رطوبت تجزیه شیمیایی و تخریب داروها را تسریع می کند بنابراین باید داروها را در شرایط خشک و خنک و تاریک نگهداری نمود.
چه محفظه ای برای نگهداری داروها مناسب است ؟
اگر دارای فرزند هستید یا کودکان به خانه شما رفت و آمد دارند برای نگهداری دارو از ظرفی استفاده کنید که کودکان نتوانند آن را باز کنند و قبل از گذاشتن دارو در ظرف باز شدن جعبه را امتحان کنید تا متوجه شوید باز کردن آن تا چه اندازه آسان است.قرص ها را از یک قوطی بزرگتر به یک قوطی کوچکتر برای سهولت حمل و نقل منتقل نکنید ودر قوطی های اصلی خودشان داروها را نگهداری کنید زیرا برخی از داروها مانند داروهای قلبی که حاوی نیترات هستند را نباید به علت قرار گرفتن در معرض هوا و تبخیر نیترات موجود درآن هرگز نباید در قوطی دیگری قرار گیرند.
نگهداری داروها در هنگام مسافرت
هنگام مسافرت داروها را داخل داشبورد نگذارید، زیرا دارو ها به علت گرما، سرما یا بارانی بودن هوای بیرون و یا بخاری یا کولر خودرو، ممکن است آسیب ببیند. در صورت مسافرت هوایی به این علت که محفظه حمل بار هواپیما ممکن است طی پرواز خیلی سرد یا گرم شود داروها را در کیف دستی و در جعبه اصلی خود حمل کنید تا ماموران امنیتی فرودگاه متوجه شوند که با نسخه پزشک تهیه شده اند.
حمل اشیاء تیز در هواپیما ممنوع است اما بیماران دیابتی می توانند انسولین، سوزن تزریق و سوزن قند خون را با خود داخل هواپیما ببرند. بنابراین در صورت ابتلا به دیابت، پزشک شما می تواند در یک نامه داروی مصرفی شما و وسائل مورد نیاز شما از جمله سرنگ و… بنویسد. هنگام سفر نسخه پزشک خود را هم همراه داشته باشید و به میزان کافی قرص و انسولین بردارید تا مشکلی برای شما پیش نیاید و در صورت نیاز بتوانید با نسخه پزشک مجدداً داروها را تهیه کنید.
اگر در طول مسافرت داروهای مصرفی تان در جعبه قرص قرار دهید حمل آن آسان و کم حجم می شود اما اگر در جاده دچار سانحه گردید و بسته بندی اصلی داروها را همراه خود نداشته باشید با مشکل جدی مواجه می شوید. در این صورت هیچ اطلاعی از سوابق پزشکی و دارویی شما در دسترس نیست و تشخیص دارویی که مصرف می کنید ممکن نیست ، بهتر است قبل از سفر یادداشتی از تمام داروهای مصرفی، داخل کیف دستی یا کیف پول خود بگذارید.
تا چه زمانی می توانیم یک دارو را نگه داریم ؟
لازم است به تاریخ انقضای دارو نگاه کنید و اگر دارو تاریخ گذشته بود آن را دور بیاندازید . داروهای اضافه و مخصوص یک بیماری را در صورت درمان آن بیماری دور بیاندازید .داروهایی که نمی توانید برچسب آنها را ببینید بلافاصله دور بریزید.
اگر از محتوی بطری شربت اطمینان ندارید و برچسب روی بطری پاک شده است ، بیش از این آن را نگهداری نکنید. قرص ها یی که دچار تغییر رنگ، لک، شکنندگی یا بوی بد شده اند را دور بریزید. اگر دارویی که باید در یخچال قرار گیرد در دمای خانه قرار گرفت یا داروی مخصوص برای یک بیماری مزمن خیس شد ، دور بریزید و مجددا آن را تهیه کنید.
چطور داروها را منهدم کنیم ؟
برخی از داروها به محیط زیست آسیب وارد می کنند و ضایعات دارویی در آب آشامیدنی وجود دارند پس باید برای پیشگیری از آلودگی محیط زیست برای دور ریختن داروهای تاریخ مصرف گذشته و داروهایی که دیگر به آن نیاز ندارید و… به طریق زیر عمل کنید:
• داروها را از جلد اصلی خارج کنید و داخل کیسه زباله بریزید.
• قرص ها را با زباله های دیگر مانند تفاله چای و قهوه مخلوط کرده و داخل کیسه یا ظرف سربسته بریزید.
• ریختن دارو ها در سرویس بهداشتی یا فاضلاب سبب ورود مستقیم آن به محیط زیست می گردد و در خصوص آنتی بیوتیک ها موجب مقاومت میکروبی می گرددبنابراین داروهای تاریخ گذشته و فاسد را به این شیوه دور نریزید.
نگهداری انواع دارو در خانه
نحوه نگهداری قرص و کپسول
الف) انواع خوراکی: به دلیل پایین بودن دمای یخچال نسبت به محیط بیرون، رطوبت بالاتری دارد و در صورت گذاشتن در یخچال زود‌تر فاسد می‌شوند.
ب) انواع واژینال: در صورت رعایت شرایط نگهداری و اپلیکاتور یک‌بار مصرف تا آخر تاریخ انقضا قابل مصرف هستند.
نکته: در مورد قرص‌ها و کپسول‌هایی که پس از شمارش، بسته بندی و تحویل می‌گردند، در صورت وجود رطوبت گیر و محکم بودن درب ظرف، ملاک نگهداری تا تاریخ انقضا دارو است.
نحوه نگهداری پماد و کرم و ژل
الف) پماد و کرم و ژل موضعی: در صورت جمع کردن قسمت مصرف شده تیوپ و محکم بودن درب حداکثر تا زمان انقضا قابل نگهداری است.
ب) پماد و کرم و ژل چشمی: تا یک ماه از زمان باز شدن قابل مصرف هستند.
ج) پماد و کرم و ژل واژینال: بعد از باز کردن تا یک ماه قابلیت مصرف دارند.
نحوه نگهداری قطره
الف) انواع قطره چشمی: چنانچه در موقع مصرف قطره به چشم تماس پیدا نکند، حداکثر تا یک ماه بعد از باز کردن قطره قابل مصرف است.
ب) انواع قطره گوشی و بینی: در صورت محکم بودن درب ظرف بعد از مصرف در صورت عدم یخ زدگی و عدم تغییر رنگ، حداکثر تا پایان تاریخ انقضا قابل استفاده بوده، هر چند باید در نظر داشت که با مصرف تدریجی احتمال تغلیظ دارو است.
ج) انواع خوراکی: در صورت باز کردن قطره خوراکی، حداکثر تا یک ماه قابل نگهداری است. فقط در مورد قطره نیستاتین بعد از شروع مصرف تا یک هفته در یخچال قابلیت نگهداری دارد.
نحوه نگهداری شربت و سوسپانسیون
الف) نحوه نگهداری انواع سوسپانسیون: برخی سوسپانسیون‌ها آماده‌اند و برخی با افزودن آب جوشیده سرد، آماده مصرف می‌شوند. سوسپانسیون‌ها در دمای اتاق تا هفت روز و در یخچال تا چهارده روز قابل نگهداری می‌باشند. به غیر از سوسپانسیون کوآموکسی کلاو که به گرما شدیداً حساس است و بعد از آماده سازی، باید سریع به یخچال منتقل شود که در این صورت تا هفت روز در یخچال قابل نگهداری است. توجه شود که اگر سوسپانسیون کوآموکسی کلاو از رنگ کرم روشن تغییر رنگ داد و تیره‌تر شد، قابل مصرف نیست.
دقت شود سوسپانسیون‌ها دو فاز دارند که با تکان دادن شیشه دارویی، فاز جامد آن در فاز مایع پخش و یکنواخت میشود. اگر لایه زیرین سوسپانسیون، با تکان دادن معمولی یکنواخت نشد، اصطلاحاً کیک ایجاد شده و قابل مصرف نیست.
ب) نحوه نگهداری انواع شربت مایع: ضمن باز کردن باند محکم درب بطری، در صورت محکم بودن درب آن و عدم تغییر خواصی مثل بو، مزه و رنگ، در مورد شربت تا یک ماه و در مورد الگزیر، تا آخر تاریخ انقضا قابل مصرف می‌باشند. هر چند به جهت تغلیظ دارو در اثر نگهداری طولانی آن، استفاده آن در کودکان و سالمندان توصیه نمی‌شود.
نحوه نگهداری اسپری تنفسی و اسپری بینی
در صورت شستشوی صحیح سیلندر، تا پایان تاریخ انقضا قابل استفاده می‌باشند. به دلیل قابل اشتعال بودن پوکه اسپری تنفسی، از نزدیک کردن اسپری تنفسی به آتش باید جلوگیری کرد.
نحوه نگهداری آمپول
آمپول‌ها به عنوان داروی یک‌بار مصرف بوده و بلافاصله بعد از باز شدن باید استفاده و باقیمانده آن دور ریخته شود.
نحوه نگهداری ویال
این شکل دارویی به صورت چند دوز و چند بار مصرف بوده و ویال‌های مایع تا چهار هفته بعد از شروع مصرف قابل نگهداری می‌باشند. (مانند ویال‌های انسولین و لیدوکایین) و در انواع دیگر، مقدار باقیمانده بعد از شروع مصرف دور انداخته می‌شوند. در مورد ویال‌های پودری بعد از انحلال با حلال طبق بروشور کارخانه سازنده قابلیت نگهداری دارند.
نحوه نگهداری محلول‌های تزریقی حجیم
الف: انواع محلول‌های تزریقی حجیم تزریقی: بعد از قرار دادن ست سرم بلافاصله باید تزریق شوند.
ب: انواع محلول‌های تزریقی حجیم شست و شو: بلافاصله بعد از باز کردن برای شستشوی زخم‌ها باید استفاده شوند، زیرا در غیر این صورت در زخم‌های باز می‌توانند موجب عفونت گردند.
ج: از انجماد محلول‌های تزریقی حجیم باید جلوگیری کرد. نگهداری آنها در دمای اتاق بلامانع است.
: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.
بهترین روش نگهداری دارو در خانه
در بیشتر خانه ها قدری دارونگهداری می شود.این دارو ها معمولاً در یخچال یا در جعبه ی کمک ها ی اولیه گذاشته می شوند و معمولاً شامل باقی مانده ی داروهائی است که به طور ناقص مصرف شده اند.
نحوه نگهداری همه داروها در بروشور داخل جعبه آن ها نوشته شده است افرادی که داروها را با جعبه آن خریداری می کنند باید با توجه به نوشته داخل جعبه کنند و دارو را در شرایط مناسب نگهداری کنند و یا در موقع خرید داروها از داروساز، راهنمایی لازم را کسب کنند.
سه عامل نور، دما، رطوبت در نگهداری قرص ها حائز اهمیت است. بهتر است داروها را در کابینت های خنک و در محافظت از نور و رطوبت قرار دهید و داروها در کابینت بالای اجاق گاز، سینک ظرفشویی، حمام و سرویس بهداشتی نگذارید زیرا گرما و رطوبت سبب تخریب داروها شده و باعث می شود که داروها دیگر کارایی مناسبی در بدن نداشته باشند.
عوامل زیادی که داروها در خانه های ما طولانی مدت نگهداری می شود این است که ما برای هر بیماری از جمله سردرد و سرماخوردگی از داروهای بدون نسخه پزشک به وفور استفاده می کنیم درحالی است که بیش از 70 تا 80 درصد موارد سرماخوردگی ها ویروسی است و به مصرف دارو نیاز ندارد.
نگهداری دارو در خانه و یخچال
یخچال با وجود خنک بودن به دلیل مرطوب بودن، بهترین محل نگهداری تمامی داروها نیست زیرا ممکن است رطوبت به داروها نفوذ کرده وباعث خرابی آن شود. فقط داروهایی مانند انسولین، برخی از سوسپانسیون های آنتی بیوتیک ها، شیاف ها، انواع واکسن ها که توسط دکتر به نگهداری در یخچال توصیه شده است را در یخچال نگهداری کنید.
ظروف پلاستیکی برای نگهداری دارو در خانه
برای نگهداری داروها از ظروف درب دار پلاستیکی استفاده کنید زیرا به سادگی می توانید داروها را در این ظروف طبقه بندی کنید و در صورت لزوم به راحتی به آن دسترسی داشته باشید.
سبدهای حصیری برای نگهداری دارو در خانه
برای نگهداری داروها در منزل سبدهای حصیری گزینه مناسبی است . شما روی هر سبد برچسبی بزنید و داروها را دسته بندی کنید کنید .
خطرات نگهداری دارو در خانه
- استفاده مجدد ازانواع داروهایی که در خانه نگهداری می شوند کاربرد نادرست داشته و خطر مصرف دارو ها ی فاسد و تاریخ گذشته را هم به همراه دارد . همچنین استفاده از این داروها خود سرانه وبدون تجویز پزشک خواهد بود ، بنابراین سلامتی را به خطر می اندازد و مشکلاتی را به وجود می آورد.
- خطر مصرف داروهای نگهداری شده شامل کودکان و افراد دچار اختلالات ذهنی نیز می شود زیرا این افراد ممکن است در صورت امکان دسترسی به داروها آنها را مصرف کنند.
- مصرف بی رویه داروها موجب ایجاد مقاومت دارویی و آنتی بیوتیکی در بدن می شود و هنگام بیماری، دیگر مصرف این داروها ، پاسخگو نخواهد بود.
- داروها، اولین عامل مسمومیت در کشور هستند که متاسفانه اغلب در این موارد به صورت عامدانه مصرف می شوند.
- مصرف برخی از داروها پس از به انقضاء رسیدن علاوه بر کاهش اثرات دارویی آن ها می تواند سمی شود که از جمله آن ها می توان قرص های آهن، ویتامین A، ایندومتاسین و تتراسایکلین را نام برد.
- هرچه داروهای بیشتری در خانه نگهداری شوند به همان نسبت، میزان احتمال مصرف آنها نیز بیشتر می شود .
- هرچه میزان مصرف دارو در یک جامعه بیشتر باشد به همان اندازه فرهنگ جامعه پزشکی پایین تر است.
چه داروهایی را در خانه نگهداری کنیم ؟
- فقط داروهای فوریتی و OTC را می توان در خانه نگهداری کرد.
- داروهایی بدون نسخه پزشک را که سبب تسکین درد یا برطرف شدن علائم سرماخوردگی ، آنفلوآنزا و حساسیت می شوند را می توان در خانه نگهداری کرد.
نکات نگهداری دارو در خانه
- دارو ها را در داخل بسته بندی و دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم آفتاب قرار دهید.
- دارو ها که نیاز به نگهداری در یخچال دارند و روی بسته بندی آنها این موضوع درج شده است در یخچال نگهداری کنید. لازم است دارو در قسمت پایین درب یخچال که دمای آن قسمت پایین تر از 2 درجه می باشد قرار داده شود.
- تارخ مصرف همه ی داروهای موجود در منزل را حداقل هر سه ماه یک باربررسی کنید.
- پماد و کرم که ترک خورده یا سفت شده یا نشست کرده را دور بریزید.
- هیچگاه دارویی را در جعبه داروی دیگری نگهداری نکنید.
- داروها را در ظرف اصلی خود نگهداری کنید.
میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
سلب مسئولیت: منبع این مطلب این سایت بوده و باز نشر توسط سایت مدیک بلاگ بر مبنای تایید بر محتوای آن نمی باشد.
