به پزشکی که در زمینه دستگاه تولید مثلی زنان، بارداری، زایمان، مراقبتهای بعد از زایمان، بیماریهای مرتبط به سیستم تناسلی زنان، مسائل مربوط به قاعدگی، ناباروری زنان، اختلالات هورمونی زنان، عفونتهای مقاربتی و بهداشت زنان تخصص دارد، متخصص زنان زایمان (Obstetricians) گفته میشود. این پزشک بعد از به پایان رساندن دوره پزشکی عمومی، چهار سال دیگر ادامه تحصیل میدهد تا مهارتهای علمی و تئوری لازم را درباره بیماریهای زنان به دست آورد و با اتمام دوره دستیاری به یک پزشک متخصص تبدیل شود.
برخی از متخصصان زنان و زایمان برای افزایش مهارتها و آگاهی خود وارد مقطع فوق تخصص نیز میشوند. همه دختران و زنان با هر سن و سالی برای درمان مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی خود باید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند. در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم که چه زمانی و با بروز چه مشکلاتی حتما باید به یک پزشک متخصص زنان زایمان مراجعه کنیم.
بهترین زمان رجوع به یک متخصص زنان زایمان خوب چه زمانی است؟
بسیاری از زنان زمانی به متخصص زنان زایمان مراجعه میکنند که نشانههایی از یک بیماری در بدن آنها ظاهر میشود. این در حالیست که بهترین زمان رجوع به متخصص زنان زایمان نباید همزمان با مشاهده علائم بیماری باشد. بلکه همه دختران چه قبل از بلوغ و چه بعد از سن بلوغ خود ممکن است، دچار مشکلاتی باشند که با تشخیص به موقع به سرعت بتوان آنها را درمان کرد. متاسفانه در سالهای قبل که افراد هنوز آگاهی لازم را نداشتند، فقط زنانی که ازدواج کرده بودند، به مراجعه به متخصص زنان زایمان اهمیت میدانند و زنان مجرد اهمیتی برای این موضوع قائل نبودند؛ اما امروزه سطح آگاهی و اطلاعات زنان افزایش یافته است و حداقل یکبار در سال برای معاینه و انجام بررسیهای لازم درباره سلامتی خود به دکتر زنان مراجعه میکنند.
در معاینه سالانه متخصص زنان و زایمان مواردی مانند معاینه جسمی، ارزیابی سلامتی و دورههای پریود، غربالگری بعد از گرفتن نمونه خون و نمونه ادرار، واکسیناسیون، اندازهگیری علائم استاندارد حیاتی، بررسی شکم، بررسی غدد لنفاوی اینگوینال، معاینه پستان بر اساس سن بیمار، معاینه لگن، پاپ اسمیر، ماموگرافی، میزان فشار خون کولونوسکوپی، مشاوره درباره مصرف اسید فولیک، کلسیم و …. را انجام میدهد.
زنان چه زمانی به صورت فوری باید به متخصص زنان زایمان مراجعه کنند؟
متخصص زنان زایمان با تمرکز روی دستگاه تولید مثلی زنان با طیف وسیع و گستردهای از بیماریهای زنان آشنایی دارد و به درمان به موقع آنها کمک میکند. زنان با مشاهده برخی از مشکلات فورا باید به یکی از بهترین پزشکان متخصص زنان زایمان محل زندگی خود مراجعه کنند و مراحل معاینه و درمان خود را آغاز کنند. در ادامه با برخی از مشکلات شایع زنان آشنا خواهید شد.
نامنظم شدن چرخه قاعدگی
چرخه قاعدگی در برخی از زنان به دلایل مختلفی از جمله مشکلات هورمونی به صورت منظم اتفاق نمیافتد. در برخی از آنها نیز قاعدگی زودتر از زمان یائسگی به طور کامل متوقف میشود یا با فاصله زمانی طولانی بعد از چند ماه اتفاق میافتد. در زنان متاهلی که در سن باروری قرار دارند، عدم قاعدگی ممکن است نشاندهنده بارداری باشد. گاهی اوقات کاهش و افزایش ناگهانی وزن، اختلالاتی مانند بیاشتهایی یا پرخوری عصبی، مسافرت رفتنهای زیاد، مصرف داروهای غیرمجاز، شیر دادن به نوزاد، استرس شدید، شکستهای عاطفی، تمرینهای سخت ورزشی، ابتلا به بیماریهایی مانند کمخونی، تب یونجه، آسم، سندروم تخمدان پلیکیستیک یا تنبلی تخمدان، بیماری التهاب لگن، بیماریهای کلیوی و کبدی، آندومتریوز، آدنومیوز، فیبروم رحمی، پولیپ رحم، تیروئید، مصرف داروهای ضدبارداری غیر استاندارد و … به حذف دورههای قاعدگی یا قاعدگیهای دردناک و شدید منجر میشود.
در عدهای دیگر از زنان حتی با وجود بارداری تا سه ماه لکه بینی مشاهده میشود. خونریزی شدید به همراه لختههای خون بزرگ در دوران پریود نیز یکی دیگر از مشکلات شایع زنان است که نیاز به بررسی دارد. در خونریزیهای غیر طبیعی دوران قاعدگی زنان مجبورند هر نیم ساعت یک بار تامپون یا پد بهداشتی خود را تعویض کنند. درصورت مشاهده هر یک از این مشکلات که به چرخههای قاعدگی مربوط است باید فورا به متخصص زنان زایمان مراجعه شود.
ترشحات غیر طبیعی با بوی نامطبوع از واژن
گاهی اوقات وجود یک مشکل بسیار جدی در اندام تناسلی زنان باعث میشود که زنان شاهد ترشحات غیر طبیعی با بوی نامطبوع از واژن خود باشند. البته ترشحات واژن اگر بوی بد یا بافت غیرعادی نداشته باشند، تا حدودی طبیعی هستند؛ اما در صورتی که ترشحات واژن در زنان غیر معمولی و بدبو باشند، باید بلافاصله برای پیگیریهای لازم و درمان خود به یک متخصص زنان زایمان مراجعه کنند. ترشحات غیر طبیعی واژن گاهی اوقات نشاندهنده ابتلا به بیماریهای مقاربتی یا وجود عفونت در واژن است. به عنوان مثال در بیماران مبتلا به بیماری واژینو باکتریا ترشحات واژن دارای رنگ خاکستری هستند و بویی شبیه به بوی ماهی دارند. در صورتی که دکتر زنان تشخیص دهد که فردی به بیماری واژینو باکتریا مبتلاست، مراحل درمان را با تجویز آنتیبیوتیک شروع میکند.
عدم توجه به ترشحات واژن در این بیماری و درمان نشدن احتمال ابتلا به بیماری HIV را به میزان زیادی افزایش میدهد. عفونت مخمر یکی دیگر از بیماریهای زنان است که خود را با ترشحات غیر طبیعی واژن نشان میدهد. بعضی از زنان به صورت خودسرانه با استفاده از داروهای بدون نسخه تصمیم میگیرند که بیماری عفونت مخمر را در واژن خود درمان کنند؛ اما بهترین کار در چنین مواقعی مراجعه به یک دکتر زنان زایمان خوب و باتجربه است. زنانی که در طول سال بیشتر از سه یا چهار بار دچار عفونت مخمر در واژن خود میشوند، باید برای غربالگری و احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند HIV و دیابت با دکتر زنان مشورت کنند.
مشاهده زخمها یا ضایعات غیر دردناک یا بسیار دردناک در اطراف اندام تناسلی
هرگاه زنان در اطراف اندام تناسلی خود ضایعات یا زخمهای غیردردناک یا بسیار دردناک مشاهده کردند، فورا باید به متخصص زنان زایمان مراجعه کنند. این مشکلات گاهی اوقات ممکن است بیماری خاصی نباشند؛ اما برای اطمینان از سلامتی حتما باید توسط دکتر زنان مورد بررسی قرار بگیرند. بعضی از زخمها یا ضایعات ناشی از رشد موهای زیر پوستی هستند. برخی دیگر از آنها نیز به دلیل ابتلا به بیماریهای مقاربتی مانند بیماری تبخال تناسلی یا بیماری زگیل تناسلی بروز پیدا میکنند. به تمام زنان با هر سن و سالی توصیه میکنیم که در صورت مشاهده هر نوع ضایعه یا زحمی در اطراف ناحیه تناسلی خود به بهترین متخصص زنان و زایمان محل زندگی خود مراجعه کنند تا بعد از بررسیهای لازم و پی بردن به علت اصلی زخمها و ضایعات مراحل درمان آنها آغاز شود.
دردناک بودن رابطه جنسی
یکی از مشکلات شایع زنان که کیفیت رابطه زناشویی آنها را به شدت کاهش میدهد و نیاز به درمان فوری دارد، رابطه جنسی دردناک است. دردناک بودن رابطه جنسی را اکثر زنان متاهل حداقل برای یک بار هم که شده تجربه میکنند. این مشکل دلایل متعددی دارد و حتما باید توسط یک متخصص زنان زایمان مورد بررسی قرار بگیرد و درمان شود. مشکلاتی مانند خشک بودن واژن به دلیل استفاده از داروهای ضد بارداری و کاهش ترشح هورمون زنانه استروژن، وجود خراش یا پارگی در داخل واژن، حساسیت به کاندومهای تولیدشده با لاتکس، یائسگی، خشک شدن واژن در دوران شیردهی به دلیل تغییرات هورمونی، ابتلا به فیبروم رحمی یا آندومتریوز، وجود تومور در داخل رحم و … میتوانند دلیل دردناک بودن رابطه جنسی باشند. دکتر زنان بعد از معاینه و انجام آزمایشهای مورد نیاز میتواند به علت اصلی دردناک بودن رابطه جنسی پی ببرد و مراحل درمان را آغاز کند.
ادامه پیدا کردن گرفتگی و درد در ناحیه لگن بیشتر از دو هفته
گرفتگی و درد در ناحیه لگن زنان نباید بیشتر از دو هفته به طول بینجامد. این مشکل شاید تا دو هفته نشانههایی از علائم بروز پریود باشد و بلافاصله بعد از پریود شدن درد و گرفتگی لگن متوقف شود. ادامه پیدا کردن گرفتگی و درد لگن جزو مشکلات شایعی است که حتما باید توسط متخصص زنان زایمان بررسی شود. این مشکل دلایل متعددی دارد. ابتلا به بیماریهایی مانند سندروم روده تحریکپذیر، بیماری کولیت روده، پولیپ روده بزرگ، سرطان روده بزرگ، سرطان تخمدان، کیست تخمدان، فیبرومهای رحمی بزرگ و … ممکن است منشا اصلی درد و گرفتگی لگن باشد.
دکتر زنان زایمان بعد از معاینه و انجام سونوگرافی لگنی به علت اصلی این مشکل پی میبرد. در صورتی که درد لگن همراه با تغییرات روده باشد، بیمار به کولونوسکوپی نیز نیاز خواهد داشت. به این نکته توجه داشته باشید که درد بسیار شدید و ناگهانی لگن گاهی نشاندهنده یک مشکل بزرگتر است. زمانی که درد لگن با حرکت دادن پاها افزایش پیدا کند، پیچ خوردن تخمدان و پاره شدن کیست تخمدان را نشان میدهد. درد شدید و ناگهانی لگن در زنان باردار به دلیل حاملگی خارج از رحم بروز پیدا میکند.
قرار گرفتن در مورد تجاوز جنسی
متاسفانه آمارها نشان میدهد که هر ساله تعداد زیادی از زنان در ایران مورد تجاوز قرار میگیرند. به همه زنانی که مورد تجاوز قرار گرفتهاند، توصیه میشود که بلافاصله بعد از این اتفاق ناخوشایند به یک متخصص زنان زایمان مراجعه کنند. ارزیابی قربانی جنسی توسط متخصص زنان زایمان باعث میشود که مدارک مورد نیاز برای ارائه به پزشکی قانونی جمعآوری شود. قربانی بعد از تجاوز جنسی و قبل از انجام آزمایشهای پزشکی قانونی به هیچ وجه نباید به حمام برود و دوش بگیرد. انجام درمانها و مراقبتهای لازم برای جلوگیری از بیماریهای مقاربتی مانند بیماری HIV و انجام آزمایش STD اقدامات دیگری هستند که توسط متخصص زنان و زایمان انجام میشود.
رابطه جنسی مراقبتنشده و غیر مترقبه
گاهی اوقات بعضی از خانمها به دلیل عدم آگاهی و نداشتن اطلاعات کافی ممکن است حتی شده یکبار در زندگی خود رابطه جنسی مراقبتنشده و غیرمترقبه با جنس مخالف برقرار کنند. این افراد باید بدون ترس از قضاوت بلافاصله بعد از برقراری رابطه باید به یکی از پزشکان متخصص زنان زایمان محل سکونت خود مراجعه کنند تا پزشک آزمایش STD را برای آنها تجویز کند. با انجام این آزمایش بارداری احتمالی فرد ارزیابی خواهد شد. متخصص زنان زایمان موظف است درباره روشهای پیشگیری از بارداری با بیماران خود صحبت کند.
لکهبینی بعد از برقراری رابطه جنسی
بسیاری از خانمها بعد از برقراری رابطه جنسی با همسر خود در ناحیه دهانه واژن یا اطراف مقعد خود دچار پارگی، خونریزی و لکهبینی میشوند. این اتفاق جای نگرانی ندارد و بعد از چند روز بهبود پیدا میکند؛ اما گاهی اوقات لکهبینی در ناحیه واژن بعد از برقراری رابطه جنسی ممکن است تا چند هفته یا حتی تا چند ماه به طول بینجامد. زنان در چنین مواقعی هر چه سریعتر باید به متخصص زنان زایمان مراجعه کنند. متخصص بعد از بررسی و معاینه دهانهرحم آزمایشهای لازم را برای پیبردن به وجود ناهنجاری در رحم انجام میدهد. متاسفانه لکهبینی طولانی ممکن است نشانهای از ابتلا به بیماری سرطان دهانه رحم در زنان باشد.
خونریزی ناگهانی در دوران یائسگی
یکی دیگر از مواردی که زنان بعد از مشاهده آن فورا باید به متخصص زنان زایمان مراجعه کنند، خونریزی ناگهانی در دوران یائسگی است. هیچ زنی نباید بعد از رسیدن به سن یائسگی دچار خونریزی شود. تنها با مصرف برخی از داروها یا بعد از اعمال جراحی ممکن است، زنی بعد از یائسگی خونریزی از واژن را تجربه کند. تعداد زیادی از زنان در بازه زمانی بین پنجاه سالگی تا پنجاه و دو سالگی وارد دوران یائسگی میشوند. برخی از زنان به دلایل ارثی در سن چهل و پنج سالگی یائسه میشوند. خونریزی غیر طبیعی بعد از یائسه شدن گاهی اوقات نشاندهنده ابتلا به بیماری سرطان است. به تمام زنان یائسه توصیه میشود که در صورت مشاهده علائم پریود در واژن خود بلافاصله برای بررسیهای لازم به متخصص زنان زایمان مراجعه کنند.
وجود برآمدگی در پستانها
همه زنان هرگاه در پستانها یا ناحیه زیر بغل خود تودهای غیرعادی و برآمده را مشاهده کردند، بلافاصله باید برای بررسیهای لازم به مطب یک متخصص زنان زایمان بروند. برآمدگیهای پستانها و زیر بغل ممکن است، نشانه ابتلا به بیماری شایع سرطان سینه باشد. متاسفانه سرطان سینه به عنوان یکی از بیماریهای شایع زنان است و هر ساله جان زنان زیادی را در سراسر جهان میگیرد. به زنان مسن و میانسال توصیه میشود که هر ماه برای بررسی و معاینه پستانهای خود به متخصص زنان زایمان مراجعه کنند. علاوه بر برآمدگی علائم دیگری مانند ترشح مایع از نوک پستانها، قرمزی و تورم پستانها، تودههای داخلی قابل لمس در هر یک از پستانها نیز باید به سرعت بررسی شوند و علت آنها مشخص شود.
گم شدن تامپون یا تامپون گمشده
اگر چندین روز از گذاشتن تامپون در واژن میگذرد و به تازگی متوجه عدم خارج کرده تامپون شدهاید و خجالت میکشید این موضوع را با پزشک در میان بگذارید، باید بگوییم که سخت در اشتباه هستید. گم شدن تامپون یا در اصطلاح تامپون گمشده مشکل شایعی است که بسیاری از زنان با آن مواجه میشوند. علائم تامپون گمشده با ترشحات قهوهای و آبکی از واژن همراه با بویی نامطبوع و تند، درد در لگن، خارش واژن، تب، بثورات، عفونت مخمر و عفونت باکتریایی مشخص میشود. در چنین مواقعی متخصص زنان زایمان تنها کسی است که میتواند به درمان فرد کمک کند و تامپون گمشده را از واژن او خارج کند.
احساس فشار، درد و سوزش هنگام ادرار کردن
احساس فشار، درد و سوزش هنگام ادرار کردن مشکل دیگریست که باید توسط متخصص زنان زایمان مورد بررسی قرار بگیرد تا علت اصلی آن پیدا شود. در بسیاری از موارد ابتلا به بیماریهایی مانند عفونت ادراری، عفونت در مثانه، پیرونفریت یا عفونت در کلیه با علائمی مانند سوزش و درد در هنگام ادرار کردن بروز پیدا میکند. افراد مبتلا به عفونت کلیه در صورت عدم توجه به بیماری خود با مشکلاتی مانند وجود خون در ادرار، درد در ناحیه زیر شکم، تب و لرز، استفراغ، حالت تهوع و درد کمر روبهرو میشوند. بیماریهای عفونی کلیه و مثانه باید تحت نظر متخصص درمان شوند و خوددرمانی و مصرف داروهای بدون نسخه هیچ تاثیری در بهبودی افراد مبتلا به این بیماریها ندارد.
در زمان مراجعه به متخصص زنان زایمان به چه نکاتی باید توجه کرد؟
در زمان مراجعه به دکتر زنان زایمان باید به راحتی همه مشکلات خود را با او در میان بگذارید. اطلاعات کامل درباره چرخه قاعدگی، سابقه ابتلا به بیماری و سابقه خانوادگی به دکتر زنان ارائه دهید. در زمان گفتگو خجالت را کنار بگذارید و از گفتن هیچ موردی شرم نداشته باشید. متاسفانه برخی از زنان به دلیل خجالت عادتهای اجتماعی، روابط زناشویی، مشکلات جنسی و به طور کلی مشکلات موجود در دستگاه تناسلی خود را پنهان میکنند. شب قبل از روز ویزیت با دکتر زنان با همسر خود رابطه جنسی برقرار نکنید. یک روز قبل از ویزیت نیز استفاده از داروهای دوش یا مخمر ممنوع است. شیو کردن یا اپلاسیون قبل از معاینه توسط متخصص زنان زایمان الزامی نیست. بهتر است هنگام مراجعه به مطب پریود نباشید و در صورتی که دقیقا در همان روز پریود شدید، ملاقات را عقب بیندازید.
پیدا کردن متخصص زنان زایمان از طریق سایتهای معتبر ذخیره اطلاعات پزشکان
امروزه با گسترش اینترنت و راهاندازی سایتهای معتبر ذخیره اطلاعات پزشکان، پیدا کردن بهترین متخصص زنان زایمان در شهری که در آن سکونت دارید، کار بسیار راحتی است. با مراجعه به این سایتها مانند میهن پزشک به راحتی میتوانید نام متخصص زنان زایمان مورد نظر خود را به همراه آدرس و شماره تلفن پیدا کنید. در میهن پزشک امکان رزرو وقت ویزیت با دکتر زنان زایمان به صورت آنلاین نیز وجود دارد. امیدواریم از مطالب ارائه شده در این مقاله به اطلاعات مورد نیاز خود دست پیدا کرده باشید.
سلب مسئولیت: منبع این مطلب این سایت بوده و باز نشر توسط سایت مدیک بلاگ بر مبنای تایید بر محتوای آن نمی باشد.