به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق، شاید به واسطه تبلیغات نام «شهر جدید گلبهار» به گوش شما هم رسیده باشد. شهری در ۳۵ کیلومتری مشهد که حدود ۱۵ سال است راه اندازی شده ولی تا به حال فاقد آرامستان بوده. حالا فشار ساکنین، شرکت عمران شهر را وادار کرده تا قطعه زمینی را برای راه اندازی آرامستان در نظر بگیرد.
ماجرا اما از جایی آغاز می‌شود که در جانمایی و مکان‌یابی برای احداث این گورستان دغدغه‌های زیست محیطی و کارشناسی پشت گوش انداخته شده و قطعه زمینی را در نظر گرفته‌اند که درست روی «آبخوان مشهد» قرار گرفته است.
اما آیا این که آرامستان بر روی آبخوان مشهد قرار دارد نگرانی برای آلوده شدن آب مشهد و شهر جدید گلبهار به وجود می‌آورد؟
محمد درویش، فعال محیط‌زیست به این سوال پاسخ داد: «بله و احتمال این که غسالخانه، اجساد و بارندگی کیفیت سفره‌های آب زیرزمینی را متاثر کنند، بسیار زیاد است. چون آن جا آبرفت درشت دانه دارد و میزان نفوذ پذیری آب در خاک زیاد است. نکته مهم دیگر هم این که آبخوان مشهد الان با کمبود شدید آب رو به رو شده و حجمش خیلی کم‌تر از شرایط نرمال است. در نتیجه آسیب‌پذیری‌اش نسبت به ورود مواد سمی و میکروبی خیلی بیشتر شده.»
مشهد در انتظار بیماری‌های ناشناخته؟
در فاصله دو کیلومتری زمین گورستان از سال ۸۴ اداره منابع طبیعی خراسان رضوی یک پروژه آب خیزداری به نام پروژه «پخش سیلاب جمع آب» را راه اندازی کرده. امیر شهلا، عضو پیشین شورای شهر مشهد در این باره می‌گوید:«ظرف ۱۰ سال از سال ۸۴ تا ۹۴ اعلام کردند که در فصول پربارش، ۱۷ میلیون متر مکعب آب توسط همین پروژه وارد آبخوان مشهد شده.اگر آنجا اموات دفن بشوند، این آب همه بقایای اموات را با خودش می‌شورد و می‌برد داخل آب خوان و در آینده نه چندان دور ما در مشهد با مشکل بهداشتی و بیماری‌های ناشناخته بسیاری مواجه خواهیم شد.»
قانون و مقررات چه می‌گوید؟
در سال ۸۸ وزارت بهداشت «آیین نامه مقررات بهداشتی» را برای گورستان‌ها مصوب کرده‌است. «علی وطن دوست»، فعال محیط‌زیست گلبهار در مورد بندهای این آیین‌نامه توضیح داد: «بر اساس تبصره ۳ آرامستان نباید در بالادست منابع آب سطحی (رودخانه، چشمه، قنات) احداث شود. با این حال این زمین دقیقا در بالادست سفره‌های آب زیرزمینی است.
در پایین دست هم چشمه و قنات داریم. در اطراف زمین مورد بحث، چاه های آب داریم.» ماده ۴ این آیین‌نامه هم می‌گوید آرامستان نباید در مسیر بادهای غالب به طرف شهر باشد که این گورستان دقیقا در مسیر باد قوچان که باد غالب به سمت گلبهار است قرار گرفته.»
گورستانی در ۶۰۰ متری دانشگاه
به گفته وطن‌دوست ماده ۷ این آیین‌نامه تاکید دارد آرامستان باید در ارتفاع پایین‌تر از مجتمع زیستی قرار گیرد تا آب‌های آلوده به سمت مجتمع جریان نیابد. اما آرامستان گلبهار هم‌تراز با شهر چناران و گلبهار است و بالادستِ روستاهای بسیاری در دشت چناران. حتی قنات این روستاها دقیقا از زیر این جانمایی عبور می کند.» این فعال محیط‌زیست توضیح داد که ماده ۲ می‌گوید آرامستان نباید در محلی باشد که امکان توسعه شهر در آن وجود داشته باشد. یکی از ضوابط گورستان‌ها این است که حداقل ۱۰ کیلومتر از شهرها فاصله داشته باشد.
گورستان گلبهار با مرکز گلبهار فقط ۳ کیلومتر فاصله دارد یعنی در چند سال آینده گورستان جزوی از شهر خواهد شد!» همچنین ماده ۳ این آیین‌نامه تاکید دارد این آرامستان نباید در نزدیکی مراکز آموزشی و تربیتی باشند اما این گورستان با دانشگاه آزاد گلبهار تقریبا ۶۰۰ متر فاصله دارد.»
دستگاه‌های ذی‌ربط چه می‌گویند؟
برای جانمایی آرامستان باید دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلفی اعلام نظر کنند. وطن دوست در این باره توضیح می‌دهد: «از سال ۹۸ محیط‌زیست چناران مخالفت رسمی خود را اعلام کرد. سازمان آب منطقه مخالفت کرده‌است. شبکه بهداشت و درمان هم در سال ۹۸ طی نامه‌ای رسمی نوشت که هیچ یک از ضوابط قانون اساسی رعایت نشده است.» با این وجود شرکت عمران گلبهار، بدون اخذ نظر کارشناسی و داشتن پیوست زیست‌محیطی و هیچ گونه تاییدیه‌ای از ارگان‌های ذی‌مدخل به کار خودش ادامه می‌دهد.
چندرغاز آب را آلوده کنیم، تامین آب چه می‌شود؟
در دشت مشهد از دهه ۴۰ به دلیل برداشت بیش از حد آب، اجازه حفر چاه و برداشت وجود ندارد. امیر شهلا می‌گوید: « چندرغاز آب دارد همان را هم می‌خواهند آلوده و از مدار مصرف مردم خارج کنند. دشت مشهد عملا دارد آب شرب مورد نیاز غرب مشهد را تامین می‌کند. بقایای اجساد اگر وارد آبخوان شود، دیگر آن آب قابل استفاده نیست.»محمد درویش توضیح می‌دهد: «تراز دشت مشهد منفی است و هر نوع تزریق مواد آلاینده اثرات سوء جبران ناپذیری بر منابع آب دارد. بنایراین باید جای گورستان تغییر کند.»
زمین‌های بهتری برای تاسیس آرامستان وجود دارد
اهمیت موضوع وقتی ملموس‌تر می‌شود که به یاد آوریم مشهد سالانه پذیرای حدود ۳۰ میلیون زائر و مسافر است. از این رو مباحث محیط‌زیستی مشهد صرفا مربوط به آن منطقه نیست.امیر شهلا در این باره توضیح می‌دهد: «برای سد دوستی مشکل ایجاد شده‌است و عملا آبی در سد دوستی نیست. این که ما بخواهیم در غرب مشهد با آبخوان بازی کنیم، خیلی نگران کننده است. زمین‌های پیشنهادی که هیچ‌گونه مشکلی برای خاک و آب و باد و زیست بوم منطقه نداشته باشد، وجود دارد و می‌توانند این آرامستان را به آن منطقه منتقل کنند.»
نه به بار است نه به دار، غسالخانه را بنا کردند!
شرکت عمران با استفاده از سکوت خبری و هنوز وقتی افکار عمومی بر روی این موضوع آنقدرها حساس نشده، چراغ خاموش غسالخانه را احداث کرده‌است. در منطقه‌ای که نه لوله کشی آب دارد، نه گاز و نه حتی برق. انتقال همه این تاسیسات هم میلیاردها هزینه روی دست دولت می‌گذارد. آن هم در سال‌های کسری بودجه دولت!امیر شهلا در پاسخ به این سوال که چه توقعی از مسوولان دارید، می‌گوید: «ما می‌خواهیم این موضوع یک بار به صورت بین بخشی و به صورت فرابخشی توسط دستگاه‌های ذی ربط و ذی‌مدخل مانند شبکه بهداشت و درمان ، منابع طبیعی، آب و فاضلاب، جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای مجددا بررسی شود.»کانون جمعیتی مثل گلبهار که حدود ۳۵ هزار نفر به صورت رسمی و تا ۱۰۰ هزار نفر به صورت غیر رسمی، ساکن دارد قطعا به گورستان نیاز دارد اما این که گورستان روی آب خوان قرار بگیرد موضوع را خطرناک و نگران کننده کرده‌است.
سلب مسئولیت: منبع این مطلب این سایت بوده و باز نشر توسط سایت مدیک بلاگ بر مبنای تایید بر محتوای آن نمی باشد.