هوش اجتماعی یک مهارت فردی می باشد. هوش اجتماعی این امکان را به ما می دهد تا در مواقع مختلف عکس العملی بهتری داشته باشیم.
هوش اجتماعی یعنی چه؟
افرادی که هوش اجتماعی زیادی دارند:
-می‌توانند احساس دیگران را درک کنند؛
-به‌طور شهودی می‌دانند در موقعیت‌های اجتماعی مختلف چه بگویند؛
-حتی در جمع‌های بزرگ، مطمئن و با اعتمادبه‌نفس به نظر می‌رسند.
شاید فکر کنید این افراد آداب معاشرت را به‌خوبی بلدند، اما در واقع این هوش را دارند. هیچ‌کس از نظر اجتماعی باهوش به دنیا نمی‌آید. این هوش شامل مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که فرد در طول زمان یاد می‌گیرد.
هوش اجتماعی از نظر روان‌شناسی
توانایی ما برای پیشبرد موفقیت‌آمیز زندگی‌مان به‌شدت به میزان این هوش بستگی دارد، زیرا می‌تواند بر روابط ما با همکاران، دوستان و فرزندانمان و همچنین توانایی ما برای پیشرفت شغلی تأثیر بگذارد. بنابراین به نفع ماست که مفهوم هوش اجتماعی را بهتر درک کنیم و مهارت‌های لازم برای بهبود آن را توسعه بدهیم.
مفهوم مدرن این هوش را اولین بار روان‌شناس آمریکایی ادوارد ثورندایک در سال ۱۹۲۰ مطرح کرد. او هوش را به ۳ بُعد اساسی دسته‌بندی کرده بود:
- ظرفیت درک و مدیریت ایده‌ها (هوش انتزاعی)؛
- موضوعات عینی (هوش مکانیکی)؛
- افراد (هوش اجتماعی).
ثورندایک این هوش را این‌گونه تعریف کرد: «توانایی درک و مدیریت انسان‌ها برای خردمندانه عمل‌کردن در روابط انسانی.»
از آن زمان، دیدگاه‌های متفاوتی درباره اینکه آیا این ویژگی باید به‌تنهایی ساختاری روان‌شناختی در نظر گرفته شود یا خیر وجود داشته است. با این حال، تحقیقات اخیر به این ایده اهمیت داده است که هوش توانایی ادراکی منفرد نیست، بلکه انواع مختلفی از هوش را در خود جای داده است که همگی از یکدیگر تفکیک‌پذیر هستند.
این ایده تا حد زیادی از نظریه هوش چندگانه هاوارد گاردنر (۱۹۸۳) سرچشمه می‌گیرد که در آن ۸ نوع مختلف هوش را پیشنهاد کرد:
- زبانی‌کلامی؛
- بصری‌فضایی؛
- طبیعت‌گرایانه؛
- جسمی‌حرکتی؛
- موزیکال؛
- ریاضی‌منطقی؛
- درون‌فردی؛
- میان‌فردی.
به‌دلیل گستردگی و فقدان تحقیقات تجربی به نظریه گاردنر انتقاد شده است. با این حال، علاقه فزاینده‌ای به جنبه‌های فردی و اجتماعی نظریه او، یعنی هوش درون‌فردی و بین‌فردی وجود دارد. امروزه به اینها به‌ترتیب هوش عاطفی (هیجانی) و اجتماعی گفته می‌شود.
مقایسه هوش اجتماعی با هوش هیجانی
این هوش توانایی درک سایر افراد، نحوه کارشان، انگیزه‌شان و نحوه همکاری با آنهاست، در حالی که هوش هیجانی بیشتر یک توانایی درونی است. هوش هیجانی بر درک احساسات، یادگیری تسلط بر خود و استفاده از این دانش برای هدایت رفتار تمرکز دارد.
نشانه‌های داشتن هوش اجتماعی
افرادی که از نظر اجتماعی باهوش هستند، ویژگی‌هایی دارند که به آنها کمک می‌کنند با دیگران ارتباط برقرار کنند. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
گوش‌دادن مؤثر
فرد فقط برای اینکه جواب بدهد به حرف دیگران گوش نمی‌دهد، بلکه واقعا به حرف‌های طرف مقابل توجه می‌کند. در این موقعیت، طرف مقابل از صحبت‌کردن با این فرد احساس خوبی دارد و فکر می‌کند که به‌خوبی درک شده است.
مهارت‌های مکالمه‌ای
مهارت‌های مکالمه‌ای به فرد امکان می‌دهد تقریبا با هر کسی وارد بحث شود. افرادی که هوش اجتماعی بالایی دارند در مکالماتشان با دیگران با درایت، شوخ‌طبع و صمیمی هستند و جزئیاتی را درباره افراد به یاد می‌آورند که گفت‌وگو را معنادارتر می‌کند.
مشاجره‌نکردن
فرد می‌داند که بحث‌کردن یا اثبات نکته‌ای از طریق ایجاد احساس بد در شخص دیگر راهکار درستی نیست. این فرد ایده‌های شخص دیگر را کاملاً رد نمی‌کند، بلکه با ذهنی باز به او گوش می‌دهد، حتی زمانی که شخصا با آن موافق نیست.
آیا هوش اجتماعی بخشی از شخصیت است؟
خیر. این هوش یکی از شاخه های هوش می باشد که در سال های گذشته به طور گسترده ای بر روی آن مطالعه انجام شده و آموزش های عمومی را درگیر کرده است.
عناصر کلیدی هوش اجتماعی چیست؟
مهارت های ارتباطی به طور شفاهی
این افراد می توانند به راحتی این هوش خود را در دورهمی ها نشان دهند زیرا می دانند که همیشه از چه چیزی و چه جمله ای استفاده کنند. هوش بالای اجتماعی در افراد باعث می شود که مکالمات موثری با طیف وسیعی از انسان ها داشته باشند و همیشه حرف های مناسبی را رد و بدل کنند.
دانش قوانین اجتماعی
این هوش به طور فردی به ما یاد می دهد که چگونه نقش های مختلف اجتماعی را ایفا کنیم و همچنین به ما قوانینی را آموزش می دهد که بتوانیم استانداردهای خود را هر چه بهتر در تعامل با دیگران نشان دهیم و به عبارت دیگر افراد با هوش اجتماعی بالا می دانند که چگونه تعامل اجتماعی را اجرا کنند و در نتیجه مهارت های شنیداری آن ها اثر بخش خواهد بود و افزایش پیدا می کند. افراد با هوش اجتماعی بالا شنونده های بسیار خوبی نیز هستند.
دانستن رگ خواب دیگران
افراد با این هوش بالا همیشه می دانند که دیگران از چه چیزهایی لذت می برند و رفتار آن ها را می شناسند. در واقع توانایی خواندن فکر و احساسات دیگران را دارند . احساسات و عاطفه بخشی از هوش عاطفی و هوش اجتماعی و هوش احساسی می باشد که با یکدیگر مرتبط است و باعث می شود که افراد مهارت خود را در این زمینه افزایش دهند .
نقش بازی کردن و تاثیرگذاری هوش اجتماعی
شخص با این هوش بالا می داند که چگونه باید نقش های اجتماعی مختلف را ایفا کند و به دیگران اجازه می دهد که در کنار او احساس راحتی داشته باشند و در نتیجه اعتماد به نفس آن ها را افزایش می دهد. روانشناسان معتقدند که مهارت های مدیریتی باعث می شود که شخص همیشه بتواند خودش را در جایگاه های مختلف فرض کند و تعادل را ایجاد کند و همچنین به دیگران شخصیتی متعادل را نشان می دهد که این یکی از پیچیده ترین عناصر این هوش می باشد.
بحث نکردن
افراد با هوش اجتماعی بالا به راحتی می دانند که چه زمانی بحث در حال منحرف شدن می باشد و کاملاً از بحث کردن خود را دور می کنند و انسان های جنجالی و دعوایی نیستند و ایده های آن ها همیشه روشن و واضح است.
چگونه هوش اجتماعی را تقویت دهیم؟
در حالی که به نظر می‌رسد برخی افراد این هوش را بدون تلاش واقعی توسعه می‌دهند، برخی دیگر باید برای توسعه آن تلاش کنند. خوشبختانه استراتژی‌های خاصی وجود دارند که می‌توانند به فرد در ایجاد مهارت‌های اجتماعی کمک کنند. ترفندهایی را در ادامه مطرح کرده‌ایم که به شما کمک می‌کنند هوش اجتماعی‌تان را افزایش دهید.
به چیزها و کسانی دقت کنید که اطرافتان هستند
افراد که از نظر اجتماعی باهوش هستند به نشانه‌های اجتماعی ظریف اطرافیان خود توجه می‌کنند. اگر فردی در اطرافتان هست که به‌نظرتان مهارت‌های اجتماعی‌اش قوی هستند، سعی کنید به رفتارش دقت کنید و طرز رفتارش با دیگران را ببینید.
هوش هیجانی خود را تقویت کنید
هوش هیجانی شبیه به هوش اجتماعی است، اما بیشتر به نحوه کنترل احساسات خود و نحوه همدلی با دیگران مربوط می‌شود. فردی با این هوش بالا می‌تواند احساسات منفی مانند ناامیدی یا خشم را در محیطی اجتماعی تشخیص داده و آن را مهار کند. برای تقویت هوش هیجانی خود تلاش کنید.
کاهش احساسات منفی
افزایش هوش هیجانی سبب می شود بتوانید در مدیریت و کنترل احساسات منفی توانایی بیشتری داشته باشید زیرا کنترل احساسات منفی بر قضاوت شما نسبت به وقایع و رویدادها تاثیرگذار است .اگر می خواهید هوش هیجانی شما افزایش یابد ، پس شخصی سازی های منفی را کاهش دهید پس هنگامی که نسبت به رفتار یک نفر احساس منفی پیدا کردید، سعی نکنید فوراً نتیجه گیری منفی داشته باشیدو قبل از هر واکنشی، آن رفتار را از جنبه های مختلف بررسی کنید. همچنین برای کنترل و مدیریت احساسات منفی ، ترس از جواب رد شنیدن را در خود کاهش دهید.
به تفاوت‌های فرهنگی احترام بگذارید
بیشتر مردم مهارت‌هایشان را از خانواده، دوستان و جامعه خود یاد می‌گیرند، اما فردی با این هوش بالا می‌داند که دیگران ممکن است بر اساس تربیتشان واکنش‌ها و آداب و رسوم متفاوتی داشته باشند.
گوش‌دادن فعال را تمرین کنید
قبل از پاسخ‌دادن، زمانی را به فکرکردن درباره چیزهایی اختصاص دهید که طرف مقابل می‌گوید. گوش‌دادن فعال می‌تواند اطلاعات خوبی برای ارتباط مؤثر با دیگران به شما بدهد. توانایی گوش‌دادن فعالانه به دیگران و پاسخ‌دادن به آنها با سؤالات و نظرات مرتبط، نمونه‌های بارز هوش اجتماعی هستند.
مراقب زبان بدنتان باشید
زبان بدن افراد چیزهای زیادی درباره احساس آنها به ما می‌گوید، حتی اگر خودشان در این باره صحبت نکنند.
به زبان بدنتان آگاه باشید. اگر در حین مکالمه خمیده شوید و از نظر فیزیکی بی‌علاقه به نظر برسید، ممکن است گوینده اعتمادش را به آنچه می‌گوید از دست بدهد و در نتیجه تعاملی منفی ایجاد شود.
نشان دهید که اهمیت می‌دهید
اگر احساس کردید کسی ناراحت است یا اگر کسی می‌گوید در حال گذراندن مشکلات و لحظات سختی است، به او نشان دهید که واقعا به او اهمیت می‌دهید. نشان‌دادن همدلی با دیگران می‌تواند به شما کمک کند در سطح معنادارتری با او ارتباط برقرار کنید.
قدر افراد مهم زندگی‌تان را بدانید
افرادی که هوش اجتماعی بالایی دارند با عزیزانشان روابط عمیقی دارند. به احساسات همسر و فرزندان، دوستان، همکاران و سایر هم‌سالان خود توجه کنید. اگر نزدیک‌ترین افراد زندگی‌تان را نادیده بگیرید، نمی‌توانید به‌خوبی با آنها ارتباط برقرار کنید.
درک آنچه سبب بروز رفتارهای خاصی در افراد می‌شود
افراد با هوش اجتماعی بالا ناظران ماهری هستند که دیگران را زیر نظر می‌گیرند و خود را با گفتار و رفتار آنان هماهنگ می‌کنند تا بتوانند گفتار و احساسات آنان را متوجه شوند. درک احساسات از عناصر هوش هیجانی است. هوش اجتماعی و هوش هیجانی با هم مرتبط‌اند. افرادی که مهارت بالایی در این زمینه دارند، از هر دوی این هوش‌ها بهره‌مندند.
ایفای نقش و خودکارآمدی هوش اجتماعی
فردی که این نوع هوش را دارد، می‌داند که چگونه نقش‌های اجتماعی گوناگون را ایفا کند. این هوش به او اجازه می‌دهد که با هر نوع آدمی احساس راحتی کند؛ در نتیجه، از نظر اجتماعی احساس اعتماد به نفس و اثربخشی می‌کند، چیزی که روانشناسان آن را «خودکارآمدی اجتماعی» (social self-efficacy) می‌نامند.
مقایسه هوش اجتماعی با هوش هیجانی
این هوش توانایی درک سایر افراد، نحوه کارشان، انگیزه‌شان و نحوه همکاری با آنهاست، در حالی که این هوش بیشتر یک توانایی درونی است. هوش هیجانی بر درک احساسات، یادگیری تسلط بر خود و استفاده از این دانش برای هدایت رفتار تمرکز دارد.
فواید تقویت هوش اجتماعی
1. کسب توانایی لازم برای برقراری ارتباط موثر یکی از مزایای تقویت این هوش است.
2. تقویت هوش اجتماعی منجر به کسب توانایی همدلی و درک دیگران و موجب آرامش بیشتر در روابط، ایجاد اعتماد در دیگران و برقراری ارتباطات موثر می‌شود.
3. افزایش آگاهی محیطی و تشخیص صحیح جریانات جاری در محیط و هنجارهای محیطی یکی دیگر از دستاورد‌های تقویت هوش اجتماعی است.
4. تقویت هوش اجتماعی موجب کسب مهارت‌های خدمات دهی و تشخیص نیاز دیگران می‌شود. این مهارت مخصوصا برای افرادی که در بخش فروش سازمان‌ها فعالیت دارند بسیار ضروری است.
5. تقویت این هوش موجب کسب مهارت برقراری ارتباط، حفظ ارتباطات موثر و گسترش دایره ارتباطات می‌شود.
6. تقویت هوش اجتماعی قدرت تاثیرگذاری ما بر دیگران را افزایش می‌دهد.
7. تقویت این هوش مهارت مدیریت تعارضات را در ما افزایش می‌دهد.
8. یکی دیگر از دستاورد‌های تقویت این هوش، کسب مهارت رهبری موثر است.
9. تقویت این هوش باعث افزایش تغییر پذیری در افراد می‌شود.
10. تقویت این هوش باعث می‌شود که افراد در ایجاد اعتماد در دیگران مهارت پیدا کنند.
11. تقویت این هوش روحیه همکاری گروهی را در افراد افزایش می‌دهد.
سخن پایانی
تسلط بر این ویژگی آسان نیست؛ اگر آسان بود، هرگز در جمع‌ها یا مهمانی‌ها گفت‌وگوی ناخوشایندی پیش نمی‌آمد. به کارهایی توجه کنید که افرادی با هوش اجتماعی بالا انجام می‌دهند و همچنین اشتباهاتی که می‌خواهید از آنها اجتناب کنید. سپس فکر کنید که می‌خواهید در موقعیت اجتماعی بعدی، متفاوت عمل کنید. برای بهبود مهارت‌های خود فعال باشید و از شکست‌ها و همچنین موفقیت‌های خود درس بگیرید.
میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
سلب مسئولیت: منبع این مطلب این سایت بوده و باز نشر توسط سایت مدیک بلاگ بر مبنای تایید بر محتوای آن نمی باشد.