به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، ماجراد در سال ۱۳۹۹ در محدوده پارک ملی توران به عنوان «یوز جنسیت نامشخص» ثبت شد و در تابستان سال گذشته با یک قلاده توله نر دوباره در همان منطقه ثبت و ضبط شده بود. همزمان با آغاز تعطیلات نوروز صفحه حیات وحش توران در اینستاگرام درباره عبور مسافران هشدار داده بود تا در راستای کاهش احتمال تصادف با این گونه در معرض انقراض با سرعت مجاز در این مسیر حرکت کنند اما حالا حیات وحش قربانی دیگری دارد. محور عباس‌آباد – میامی یکی از گذرگاه‌های اصلی یوز برای تردد میان پارک ملی توران و منطقه میاندشت است و تاکنون تلفات زیادی در آن گزارش شده است. اردیبهشت‌ماه سال 95 یوزپلنگ ماده دیگری در محدوده عباس‌آباد پارک ملی توران یک یوزپلنگ ماده بر اثر برخورد با خودروهای عبوری تلف شد و توله این ماده یوز چندین‌بار به محل تصادف مادر برگشته بود. از سال ۸۹ تاکنون، 10 یوزپلنگ ایرانی بر اثر تصادف با خودروهای عبوری در این جاده از بین رفته‌اند آن هم در شرایطی که براساس آخرین آمارها، کمتر از ۳۰ فرد از این گونه در کشور باقی مانده است.
تنها 10 درصد منطقه حادثه‌خیز فنس‌کشی شده است
در 10 سال گذشته تقریبا هر بار که یک یوز در زیستگاه‌های ایران از بین رفته، مطالبه لزوم بهبود وضعیت ایمنی جاده میامی-عباس‌آباد مطرح شده است. سال گذشته در این باره کارزار اینترنتی راه افتاد و نزدیک به ۵۲ هزار نفر آن را امضا کردند. همان زمان حسن اکبری، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست از اعلام آمادگی وزارت راه و شهرسازی برای تامین بودجه ایمن‌سازی جاده مربوطه خبر داد و گفت که به زودی برنامه عملیاتی ایمن‌سازی در حوزه‌های فنس‌کشی، نورپردازی، کاهش سرعت و اطلاع‌رسانی ارایه خواهد شد. تاکنون اما اقدام چندانی در این باره صورت نگرفته است در شرایطی که در ابتدای دهه ۹۰ پس از دوبانده شده جاده میامی-سبزوار تصادفات جاده‌ای با یوزپلنگ افزایش چشمگیری داشت.
پس از مرگ این ماده یوز در نوروز 1402 بسیاری، از مردم به دلیل توجه نکردن به محدوده‌های عبور یوز در زیستگاه‌ها انتقاد کردند در شرایطی که در کنار فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی جمعی درباره اهمیت گونه‌های کمیاب، مهم‌ترین راهکار ایمن‌سازی زیستگاه‌ها است. بهرامعلی ظاهری، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان در این باره به ایلنا می‌گوید: «با وجود اینکه طرح مطالعاتی مربوط به ایمن‌سازی جاده میامی-سبزوار از قبل تهیه شده است، اما این طرح هنوز عملیاتی نشده و به جز فنس‌کشی ۸ کیلومتر از مسیر حادثه‌خیز ۸۰ کیلومتری در سال ۹۷، هنوز اقدام خاصی برای ایمن‌سازی مسیر عبور یوزپلنگ در این جاده انجام نشده است. فنس‌کشی بخشی از این محور در محدوده الحاک، تا حدودی احتمال وقوع تصادف یوزپلنگ را کاهش داده است، اما همچنان احتمال بالایی برای تکرار حوادث مشابه وجود دارد.» به گفته او، بودجه لازم برای فنس‌کشی و ایجاد زیرگذر برای تردد یوزپلنگ در سه نقطه از این محور هم توسط سازمان محیط‌زیست تامین شده است و دستگاه‌های دیگر اقدامی عملیاتی برای بهبود وضعیت ایمنی این محور انجام نداده‌اند. «در سال‌های اخیر با تصویب شورای ترافیک استان سمنان، حداکثر سرعت مجاز در جاده میامی-سبزوار به ۸۰ کیلومتر بر ساعت کاهش یافت و تابلوهای راهنمایی مربوطه نیز نصب شد، اما قطعا این اقدام کافی نیست.» در طرح مطالعاتی که سال 90 در این باره تهیه شده، وظایف تمام دستگاه‌های متولی ایمن‌سازی جاده در طرح مطالعاتی مشخص شده است؛ وظایفی چون احداث زیر گذر و روگذر مناسب برای تردد یوز، نصب دوربین‌های کنترل سرعت، محدوده‌های فنس‌کشی، شکل نورپردازی و نقاط نصب تابلوهای هشداردهنده. «فنس‌کشی جاده برعهده اداره‌کل راه و ترابری استان سمنان قرار داده شده، روشنایی مسیر و نصب چراغ‌های مربوطه نیز برعهده وزارت نیرو و اداره راه استان سمنان گذاشته شده است و برای نصب دوربین‌های کنترل سرعت، باید پلیس راهور به همراه سازمان راهداری اقدام کنند. با توجه به حادثه تلخی که اخیرا در زمینه تصادف یک یوز ایرانی در این جاده رخ داد، امیدواریم در سال ۱۴۰۲ حتما اجرای همین راهکارهای پیش‌بینی شده آغاز شود.» با وجود کم‌کاری دستگاه‌ها و سکوت محیط زیست در برابر بی‌توجهی‌ها اما نهادهای غیردولتی در این چند سال سعی کرده‌اند اقداماتی هر چند اندک در این باره انجام بدهند. حدود سه ماه پیش جمعیت نذر طبیعت پس از تامین هزینه ترمیم چهار عدد تابلوی بزرگ هشداردهنده در حاشیه جاده عباس‌آباد – میامی در پارک ملی توران با کمک‌های مردمی اقدامات لازم برای طراحی، چاپ و نصب آنها را انجام داد.
دلیل اهمال در ایمن‌سازی جاده میامی اعلام شود
هشتم فروردین امسال پس از مرگ ماجراد و سه جنین این یوز کارزار دیگری از سوی دوستداران و حامیان حیات وحش ایران به راه افتاد و تا لحظه نوشتن نزدیک به 28 هزار نفر آن را امضا کرده‌اند. در این کارزار که خطاب به بهرامعلی ظاهری، مدیرکل اداره محیط‌زیست استان سمنان نوشته شده، درخواست گزارش علل اهمال در ایمن‌سازی جاده میامی که منجر به تلفات جاده‌ای یوزها شده، مطرح شده است.
تجربیات جهانی چه می‌گوید؟
مهم‌ترین تجربیات جهانی هم بر آگاهی بخشی در میان مردم به ویژه جوامع محلی و ایمن‌سازی زیستگاه‌ها تاکید دارد. در سال ۱۹۷۷ لاری مارکر، فعال امریکایی همراه با «چوباکا» توله یوز خود برای انجام برنامه حفاظت از این گونه کمیاب به نامیبیا سفر کرد و توانست توجه و حمایتی جهانی را جلب کند. مارکر بر پایه آموزش جوامع محلی، مطالعات بوم‌شناختی و زیست‌شناختی یوز و آموزش کارشناسان در سراسر دنیا، مرکز حفاظت یوزپلنگ را در نامیبیا تاسیس کرد. او معتقد است که باید برنامه‌هایی تدوین شود که به‌واسطه آن یوزپلنگ‌ها قادر به بقا در کنار انسان‌ها باشند. بهبود روش‌های مدیریت گله‌داری برای کاهش کشتار جمعی یوزپلنگ‌ها به وسیله کشاورزان و تشویق برای استفاده از سگ‌های گله آناتولی که به طور دائم با گله زندگی می‌کنند، از جمله راه‌هایی هستند که او برای جلوگیری از انقراض یوزپلنگ‌ها پیشنهاد داده است. به طور کلی قوانین حمایتی بسیار خوبی برای حیات وحش در کشور نامیبیا وضع شده است که نتیجه آن به حداقل رساندن تلفات توسط انسان‌هاست. نوشین ساطعی، کارشناس رشته زیستگاه‌ها و تنوع زیستی که در دهه 80 در یکی از دوره‌های آموزشی حفاظت یوزپلنگ نامیبیا شرکت کرده هم درباره برنامه‌های موفق نامبیا برای کاهش تلفات جاده‌ای یوزها گفته است: «در طول جاده‌ها سرعت از حد 80 کیلومتر تجاوز نمی‌کند. دو طرف جاده‌ها نمایه‌ها و تابلوهای هشداردهنده درخصوص تردد حیوانات نصب شده و در مناطقی که تردد حیات وحش بسیار زیاد باشد، دو طرف جاده حصارکشی شده و راه‌های مخصوص از زیر جاده‌ها برای تردد حیوانات در نظر گرفته شده است. از طرفی به دلیل آگاهی بالای مردم و گردشگران نسبت به حیات وحش، مردم به اندازه کافی نسبت به تنها منابع درآمد موجود (حیات وحش) حساسیت نشان می‌دهند.»
سلب مسئولیت: منبع این مطلب این سایت بوده و باز نشر توسط سایت مدیک بلاگ بر مبنای تایید بر محتوای آن نمی باشد.
